تحولات منطقه

۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ - ۰۹:۱۸
کد خبر: ۹۸۷۶۹۹

چه کسی از ناامنی در افغانستان سود می‌برد؟

رضا عابدی گناباد، کارشناس مسائل بین‌الملل

انتشار خبر حمله مسلحانه به گردشگران خارجی در همسایه شرقی‌مان افغانستان، بار دیگر توجهات را به سوی این جغرافیای همیشه ناآرام کشاند.

زمان مطالعه: ۲ دقیقه

بنا به گزارش‌ها، در آتش‌باری در منطقه بامیان در مرکز افغانستان، دست‌کم ۶تن از جمله سه گردشگر اسپانیایی جان خود را از دست داده و چهار تبعه خارجی و سه افغان دیگر زخمی شده‌اند. چهار مظنون دستگیر شده و مقامات گفتند تحقیقات در جریان است اما هنوز کسی مسئولیت حمله را به عهده نگرفته است.

اقدام اخیر یکی از جدی‌ترین حملات تروریستی از زمانی است که نیروهای خارجی، افغانستان را ترک کرده و طالبان کنترل این کشور را به دست گرفته‌اند. اکنون پرسش این است چه کسی از ناامنی دوباره افغانستان سود می‌برد؟

برای پاسخ، ابتدا باید سراغ کشورهایی رفت که پیشینه حضور آن‌ها در دو دهه اخیر زمینه‌ساز گسترش بی‌ثباتی در همسایه شرقی ما شده است. این دولت‌ها و در رأس آن‌ها ایالات متحده آمریکا به عنوان مقصران ناامنی در افغانستان، اکنون هم به دنبال آن هستند در این کشور هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری خارجی به‌ویژه از سوی چین و روسیه صورت نگیرد.

رویکرد مقامات واشنگتن وقتی قابل توجه به نظر می‌رسد که مدنظر داشته باشیم امروز موقعیت راهبردی و ژئوپلتیک افغانستان می‌تواند منجر به شکل‌گیری چشم‌انداز روشنی در آینده اقتصادی این کشور با چین و روسیه شود و از سویی دیگر، همسایگی با جمهوری اسلامی ایران و پاکستان و نزدیکی به هندوستان ظرفیت‌های بالقوه زیادی ایجاد می‌کند. هم‌مرزی افغانستان با کشور چین سبب شده ظرفیت‌های نهفته این کشور به جد مورد توجه پکن قرار گیرد و از طرف دیگر، مجاورت افغانستان با آسیای مرکزی که از طریق ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان به مرزهای سرزمینی روسیه متصل می‌شود اهمیت این جغرافیا را دوچندان ساخته است. در این محیط، مقامات حکومت مرکزی کابل می‌توانند با یک مدیریت اقتصادی خوب و بهره‌گیری از موقعیت ژئوپلتیک، آینده بسیار روشنی با چشم‌انداز توسعه‌ای و مشارکتی در اقتصاد با همسایگان رقم بزنند، موضوعی که مطلوب غرب و کاخ سفید نیست.

متأسفانه آمریکا و کشورهای اروپایی به‌ویژه انگلستان در ادامه سیاست‌های استعماری خود به دنبال اجرای سیاست باتلاقی کردن افغانستان برای فرار سرمایه‌گذاران خارجی هستند تا رشد اقتصادی محقق نشده و همچنان افغانستان یک کشور ضعیف و وابسته به غرب باشد. هدف دیگر غرب از ناامن‌سازی این جغرافیا، کنترل و مهار سه کشور ایران، روسیه و چین است. حتی در سال‌های اخیر نیز دو کشور هند و پاکستان را در منطقه، ناامن جلوه دادند تا بتوانند با جریان‌سازی علیه تهران، مسکو و پکن در میان سه کشور افغانستان، پاکستان و هند مدیریت رابردی منطقه را به دست بگیرند.

با توجه به تکرار مکرر حملات تروریستی در افغانستان، به نظر می‌رسد آمریکا قصد دارد سیاست راهبردی چین در ایجاد کمربند تجاری را تحت تأثیر قرار دهد. حقیقت آن است آمریکایی‌ها با وجود شکست مفتضحانه‌، همچنان منطقه و افغانستان را رها نکرده‌ و تنها راهبردهای عملیاتی خود را تغییر داده‌اند که به شیوه‌های دیگری ازجمله ترور و ناامن‌سازی در این کشور صورت می‌پذیرد. همزمانی حمله به گردشگران خارجی و به‌ویژه مهندسان چینی در دو کشور افغانستان و پاکستان در این زمینه قابل توجه است. هرچند دو کشور یاد شده به لحاظ محیط جغرافیایی مجزا هستند اما به‌تازگی دولت اسلام‌آباد درصدد نزدیکی به پکن برآمده است. در سوی مقابل، پکن نیز در ساخت پروژه «یک جاده یک کمربند» خود روی پاکستان حساب ویژه‌ای باز کرده اما واشنگتن و لندن قصد دارند اسلام‌آباد و کابل را در مدار ضعف و وابستگی نگه دارند تا چین از موضع سرمایه‌گذاری در دو کشور افغانستان و پاکستان خارج شود. 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.